بررسی سیر تحول طلاکاری قرآن‌های موزۀ آستان قدس رضوی از ابتدا تا دورۀ قاجار

author

Abstract:

قرآن کریم پراهمیت‌ترین متن اسلامی است که همواره از ابتدای دورۀ اسلامی تاکنون اقوام مختلف جهان اسلام از جمله ایرانیان را بر آن داشته که بالاترین هنر خود را در آراستن آن به کار گیرند. هنرمندان ایرانی پس از اسلام هر ورق قرآن را با استفاده از طلا تبدیل به اثری نفیس در نهایت زیبایی کرده‌اند. هدف از انجام این پژوهش مشخص نمودن روند تزئین قرآن‌ها با طلا بوده و این پرسش مطرح است که در طی قرون اسلامی میزان به کارگیری طلا برای آراستن قرآن‌ها تا چه اندازه تغییر کرده است. در گنجینه قرآن‌های موزۀ آستان قدس رضوی سیر تحول طلاکاری قرآن‌ها از دوران اولیۀ اسلامی تا دورۀ قاجار به طور آشکاری مشهود است. با استفاده از این منبع پرشکوه، سیر تغییرات تزئین با طلا مورد مطالعه قرار می‌گیرد. در آغاز، فقط بخش‌های کوچکی در قرآن‌ها تذهیب می‌شد، ولی در دوره‌های بعد این تزئین گسترش پیدا کرده و پیدایش تدریجی آرایه‌ها دیده می‌شود که در ابتدا تک رنگ بوده و در طی قرون الوان دیگری به آنها افزوده شده به طوریکه اوج تذهیب و طلاکاری قرآن را در دوره صفوی شاهدیم و از آن پس به دلیل رواج چاپ سنگی در دورۀ قاجار تزئین قرآن‌ها کاهش می‌یابد. با مطالعه این سیر تحول در‌می‌یابیم که طلاکاری قرآن‌ها نسبت به دوران اولیه اسلامی سیر صعودی و پیشرونده داشته است. این دریافت، افق جدیدتری را نسبت به زیبایی‌شناسی هنر اسلامی پیش رو قرار داده و تأثیر دوره‌های تاریخی مختلف بر آن را تبیین می‌کند. رویکرد این پژوهش تاریخی بوده و به شیوه توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مطالعات میدانی صورت گرفته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی جایگاه منصب مهرداری در آستان قدس رضوی از دورۀ صفوی تا قاجار

منصب مهرداری از مشاغل مهم دیوانی در تشکیلات اداری آستان قدس رضوی تا پایان دورۀ قاجار بوده‌است. مهرداران از معتمدان متولیان آستان قدس محسوب می‌شدند. با رواج امضاء در دورۀ پهلوی شغل مهرداری منسوخ شد. هدف: این پژوهش با استناد به اسناد آستان قدس رضوی به بررسی پایگاه اجتماعی، فرهنگی، علمی و اقتصادی مهردار به‌عنوان یک شغل مهم دیوانی، و نحوۀ انتصاب و شرح وظایف و تعداد مهرداران آ...

full text

بررسی تحلیلی قرآن شمارۀ 77 موزۀ آستان قدس رضوی وتطبیق آن با قرآن‌های دورۀ سلجوقی

سیر تحوّل هنر قرآن‌‌آرایی و ترجمه تا دورۀ سلجوقیان، روند طبیعی خود را طی کرد. این روند در عصر سلجوقیان از نظر کمّی و کیفی شتاب مضاعفی یافت، به‌طوری‌که هم ‌اکنون فقط در گنجینۀ مصاحف آستان قدس رضوی تعداد 1084 نسخه‌خطی نفیس قرآن منتسب به عصر سلجوقی موجود است که قرآن شمارۀ 77 یکی از آن‌ها است. مسئلۀ این مقاله این است که ویژگی‌های قرآن‌‌آرایی و ترجمه در عصر سلجوقیان چه بود و قرآن شمارۀ 77 موزۀ آستان ق...

full text

سیر تحول تصویر اسب از دورۀ ماد تا دورۀ هخامنشی

بررسی سیر تحول تصویر اسب و شناخت جایگاه اسب به‌لحاظ ساختاری و مفهومی از دورۀ ماد تا دورۀ هخامنشی هدف این پژوهش است. پرسش آن است که اشکال مختلف اسب به‌لحاظ مفهوم، ساختار زیبایی‌شناسی و کارکرد چه جایگاهی در دوره‌های‌ ماد و هخامنشی داشته است. در انجام این تحقیق، تصویر اسب از دست‌ساخته‌های دورۀ ماد تا نقش‌برجسته‌های دورۀ هخامنشی به‌لحاظ هماهنگی زیبایی‌شناسی اسب و تناسبات کاربردی ابزار، نقش تعیین‌کن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 42

pages  5- 19

publication date 2017-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023